Jessica Bogaerts, manager van de wijkverpleging, gebied Wijchen Maas en Waal, is in deze podcast aan het woord. Zij werkt inmiddels bijna 17 jaar bij ZZG. Nog steeds met heel veel plezier.

Loopbaan in de zorg

Mijn achtergrond is wijkverpleegkundige. Als wijkverpleegkundige ben ik via Flexwerk ook gestart bij ZZG. Daarmee wilde ik de organisatie beter leren kennen. Daarnaast heb ik de opleiding gezondheidswetenschappen, richting beleid en management, gevolgd. 

Ik ben heel blij dat ik de kans heb gekregen om me daarin, binnen de organisatie, te ontwikkelen. Ik woon in Appeltern. Dus middenin het land van Maas en Waal. Daar ben ik op dit moment leidinggevende en daar ben ik echt heel trots op.

Manager wijkverpleging, mijn ontwikkeltraject

[vraag] Deze podcast gaat over de bevlogenheid van de ZZG zorgprofessional. Als ik jou zo hoor, dan mogen wij jou daar zeker onder rekenen. 

Wilde jij altijd al in de zorg werken? Hoe is jouw verhaal?

[antwoord] Ik heb eerst de middelbare school afgemaakt, maar op dat moment had ik nog geen idee wat ik moest doen. Ik ben als klein meisje altijd wel geïnteresseerd geweest in alles wat te maken heeft met zorg. Via een vriendin ben ik destijds in contact gekomen met een medewerker van een bepaalde zorgorganisatie. 

Die zei; 'Jessica, je bent zo geïnteresseerd in alles wat met zorg te maken heeft. Zou je daar niet iets meer mee willen doen? Ook vanuit je opleiding. Ik weet dat je niet zo goed weet welke kant je op wilt. Ga een keer een dagje met mij mee.'

En dat deed ik. Een ochtend samen met haar de wijk in. Dat vond ik echt heel erg leuk. Ook wel spannend hoor, want wat tref je achter de voordeur aan? Van de boerderijtjes tot aan de flatwoningen, dat was in dit geval in Zaltbommel. 

Opleiding tot HBO-verpleegkundige

Toen dacht ik; 'Jeetje, het is eigenlijk wel een heel mooi vak.' Vanuit die ervaring ben ik geïnspireerd geraakt om de HBO-V te gaan doen. Ik ben ook nog twee keer een dag met haar meegegaan naar de HAN in Nijmegen. Daar kwam ik ook echt om te kijken of dat iets zou kunnen zijn voor mij. En uiteindelijk was dat ook zo.

Ik ben daar met heel veel plezier, de opleiding gaan doen. Ik heb in verschillende sectoren stage mogen lopen. Ik wist al heel snel dat 'de wijk' echt mijn ding was. Dat was voor mij snel helder. Het was juist ook heel mooi dat je vanuit je stage van de verschillende werkvelden mocht proeven. Dat is ook echt iets wat ik anderen gun, om mensen te laten voelen wat het is om in de zorg te werken. 

Zorgcarrière bij ZZG zorggroep

Na mijn opleiding heb ik bij ZZG gesolliciteerd. Dat was een grote aanbieder en stond destijds ook al als heel innovatief aangeschreven. Ik wilde gewoon graag ontdekken wat bij mij paste. 'Wat wil ik nou graag?' 

Ik bedacht me dat ik de opleiding 'Gezondheidswetenschappen' had gevolgd waarmee mensen opgeleid werden voor beleids- en managementfuncties. Maar ik dacht ook, 'je bent nog hartstikke jong en je moet gewoon ergens beginnen'. 

Ik vond het heel mooi om gewoon te beginnen bij de basis en vanuit hier te kijken wat het vak van 'wijkverpleegkundige' nou daadwerkelijk inhoudt, als je daarmee aan de gang gaat.

Vrijheid in de wijkverpleging

[vraag] Je zegt 'wijkverpleging, dat is echt mijn ding.' Maar wat is dat ding dan? 

[antwoord] Dat is vooral de vrijheid. Dat je zelf kan en mag bepalen, binnen bepaalde kaders, hoe jij je werk invult. Je maakt je route en binnen die route heb je ook te maken met het onverwachte. Ik doe de voordeur open en ontdek dan wat ik tegenkom. Ook al kom je soms meerdere keren bij dezelfde cliënt, het is elke keer weer anders. 

Het onverwachte, het dynamische, zorgt ook voor uitdagingen. Daarnaast voelt het ook alsof ik een beetje mijn eigen winkeltje heb. Je bent op jezelf aangewezen. Maar je mag ook zelf een inschatting en een analyse maken en daar ook op handelen. 

Allemaal binnen bepaalde kaders, zeker vanuit je perfectie. Maar dat maakt wel dat het voor mij heel aantrekkelijk was om juist voor de wijk te kiezen. En niet voor andere zorgterreinen. Ik heb bijvoorbeeld ook in het ziekenhuis en bij de verstandelijke gehandicapten stage gelopen, waarin ik toch merkte dat de dagen wat meer hetzelfde zijn. 

Daar wordt je dag meer bepaald door een dienst, waarin een aantal taken moeten gebeuren die iedere dag terugkomen. Dat vond ik niet zo fijn. Daar mocht ik zelf minder bepalen of er invulling aan geven. In de wijk, ook tijdens mijn stage al, voelde ik veel meer dat dat bij mij paste. 

Van wijkverpleegkundige naar teamleider

[vraag] Dus die autonomie die je hebt als professional, is voor jou gewoon heel waardevol in je werk?

[antwoord] Ja, absoluut. Op een gegeven moment kwam er een vacature voorbij van teamleider in Nijmegen-Dukenburg-Lindenholt en op die vacature werd ik geattendeerd door de manager die destijds in Druten werkte vanuit de wijk. 

Die zei; 'Jessica, dat is echt iets voor jou, heb je die vacature al gezien? Als ze een referentie willen, mogen ze mij bellen. Maar ik zou zeker gaan solliciteren.' Daar heb ik over nagedacht 'Ga ik dat doen? Is het niet te snel?' Ik was namelijk nog aan het rondkijken, lekker aan het werk, en dat vond ik eigenlijk ook goed. 

Op dat moment bedacht ik me 'Wie niet waagt, wie niet wint.' Vandaar dat ik toch gesolliciteerd heb en op dat moment werd ik ook geselecteerd en aangenomen. Wel vanuit een rol om me nog verder te mogen ontwikkelen vanuit een juniorrol. 

Daar ben ik heel fijn bij begeleid en me zo goed kunnen ontwikkelen. Uiteindelijk heb ik die baan bijna 8 jaar met heel veel plezier gedaan. Dan ontwikkel je jezelf natuurlijk door. Ik had nog  wel meer ambities. 

Manager wijkverpleging

Toeval maar waar. Toendertijd werd ik weer door een andere collega, die op dat moment nog manager was van de wijkverpleging in Wijchen, geattendeerd op de vacature die zou ontstaan omdat zij zelf een andere stap zou gaan maken. Er was haar gevraagd eens rond te kijken naar een geschikte opvolger. 

'Ja, heel leuk', dacht ik. Maar ik was op dat moment dertig weken zwanger, dus ook even met hele andere dingen bezig. Het komt wanneer het komt. Ik heb hier goed overleg over gehad en ben, ook weer door de eerdere ervaring, uitgegaan van ´wie niet waagt, wie niet wint´. 

De sollicitatiebrief verstuurde ik en mocht vervolgens op gesprek komen. Dat vond ik al heel erg fijn. Twee dagen later werd ik gebeld dat de keuze op mij was gevallen. Wederom met het aanbod van een stukje ontwikkeling op een aantal onderdelen waar ik nog minder ervaring in had. 'We willen jou graag helpen. Sta jij hiervoor open?' werd mij gevraagd. 

Ontwikkeling en ambities 

Ja, super leuk. Ook gewoon heel erg fijn en een hele mooie uitdaging. Op dat moment krijg je ook weer de kans om jezelf te ontwikkelen. Vanaf dat moment mocht ik vanuit de managementrol ook Beuningen, West Maas en Waal en Druten op me nemen. 

Op deze manier kon ik weer een mooie stap zetten in mijn ontwikkeling en het nastreven van ambities. Het vertrouwen dat je dan voelt. Dat je dat mag doen, op relatief jonge leeftijd, is heel fijn. Ook binnen mijn nieuwe werkplek ben ik heel warm ontvangen. Ik vind mijn werk echt nog steeds ontzettend leuk en ik word nog steeds uitgedaagd.

Uitspreken van ambities 

[vraag] Wat maakt dat jij telkens benaderd werd? Wat heb je dan, wat is dat voor iets?

[antwoord] Ik geloof dat je wel moet uitspreken dat je die ambities hebt. In dit geval ook vanuit de opleiding waar ik een aantal dingen heb geleerd die ik graag wilde benutten. Dat moet je proberen kenbaar te maken. 

Het is mooi om mee te nemen. Want als je leidinggevende niet weet dat je bepaalde ambities hebt, dan wordt dat ook ingewikkeld. Daarnaast ontwikkel je jezelf ook en op een gegeven moment voelt van je 'ik denk dat ik nog wel meer kan en ook meer wil'. 

Ik denk dat dat niet alleen het platte functioneren is, maar ook hoe je denkt. Denk je mee in kansen en mogelijkheden binnen je werk?  Vind je het leuk om een project te doen? Dat komt dan ook op je pad. Dus dan maak je een soort natuurlijke ontwikkeling door en val je daarbij op.

Ontwikkelgesprekken

[vraag] Maar in ieder geval de tip, als je zo'n ambitie hebt, gewoon lekker uitspreken? De organisatie is blijkbaar veilig genoeg om dat te kunnen doen?

[antwoord] Ja, absoluut. Daarom is het ook mooi dat we de ontwikkelgesprekken hebben vanuit de gesprekscyclus, waarin je het ook expliciet hierover hebt. Of op wordt bevraagd mocht je het moeilijk vinden om dat uit jezelf uit te spreken. Of misschien had je er nog niet over nagedacht. 

Van betekenis zijn

[vraag] Heb je in je dagelijkse werk iets dat je dag geslaagd maakt? Waarvan je dan zegt; dit was weer zo'n mooie dag.

[antwoord] Ja. Met name dat we van betekenis hebben kunnen zijn. Dat is dan indirect in dit geval, in mijn rol, niet naar cliënten, maar veel meer richting de medewerker. Maar in mijn rol van wijkverpleegkundige toen ik net gestart was bij ZZG ook wel, Dat je het verschil kunt maken achter die voordeur. 

Het feit dat je komt. Mensen kijken uit naar je komst. Het gaat niet alleen om het kunstje of dat waar je voor komt. Het is de hele context samen. Met name ook het sociaal-emotionele, het rationele stuk. Dat stuk heb je natuurlijk ook wel tijdens het werk in ziekenhuis of gehandicaptenzorg.

Maar in het ziekenhuis heb je vaak toch wat kort durende contacten. In de wijk kom je wel bij iemand thuis. Je mag je dan steeds aanpassen aan datgene wat je op dat moment aantreft. Als het me dan lukte om dat te doen dat paste bij de zorgvragen, voelde dat goed. Dat vond ik zelf wel heel erg waardevol.

Puurheid van werken in de zorg

[vraag] Heb je daar misschien een concreet voorbeeld van?

[antwoord] Dat was met een oudere mevrouw. ´Oudere´, in mijn beleving was ze heel oud, maar ik was toen ook echt nog heel jong. Dus dan is zestig bij wijze van spreken al heel oud. 

Maar die mevrouw was uitbehandeld en daar kwamen wij twee keer per dag, ook om te ondersteunen bij de chemotherapie. Mevrouw was gewoon heel ziek. Letterlijk ziek van de chemo. 

Dan kom je daar voor een stukje ondersteuning rondom de ADL (Algemeen Dagelijkse Levensverrichtingen) en medicatie. Dan zie je daar iemand in bed liggen en denk je; hoe kan ik deze mevrouw vandaag toch nog, in de tijd dat ik er ben, een fijn moment brengen? Bij mezelf dacht ik, kan ik dan toch nog een sprankje zonlicht meebrengen?

Dat kan in hele kleine dingen zitten. Door met elkaar een gesprek te voeren en niet alleen over het functionele, maar juist ook meer over het relationele. 

Ondanks dat je dan zo jong bent en eigenlijk nog heel onervaren, zocht ik als professional wel naar een onderwerp waarmee we dan toch op een bepaalde manier met elkaar in gesprek konden raken en ik echt van betekenis kon zijn voor mevrouw. Inspelen op de cliënt 

[vraag] Kun je een voorbeeld noemen wat jij bij haar bijvoorbeeld deed?

[antwoord] Ja. Zij vertelde dat ze heel erg van klassieke muziek hield. Een van mijn twee opa´s en oma´s houden daar ook erg van. Of hielden daar erg van inmiddels. Ze vertelde mij over Vivaldi. 

Toevallig wist ik wie dat was vanuit mijn eigen context. Op dat moment had ik het idee dat zij aan mij vroeg; zou jij die muziek tijdens de zorgverlening willen opzetten? Maar zij sprak dat zo niet uit hoor. 

Verpleegkunde is meer dan alleen zorg verlenen

Dus op een gegeven moment ben je dan ook aan het zoeken als jongere, onervaren wijkverpleegkundige 'Zal ik die vraag stellen of niet?' Dus op een gegeven moment raakte ik daar met haar toch over in gesprek en vroeg ik, 'Luistert u daar zelf naar? '

'Dat probeer ik wel te doen', gaf de mevrouw aan. Uiteindelijk heb ik voor haar, voordat we verder gingen met het zorg verlenen, die muziek opgezet. Die had zij al wel klaar staan. Na afloop zei ze 'Goh dat was zo mooi, dat je dat kon doen'. 

Tijdens de zorgverlening leek mevrouw ook veel meer te ontspannen omdat ze meer bij haar gevoel kwam. 'Ik mag hier nog naar luisteren en daar kan ik een waardevol moment uithalen. Ook al is dat voor misschien maar tien minuten.'

Uiteindelijk ging ik weg. De deur dicht gedaan en toen dacht ik; wat ben ik een gezegend mens met een goede gezondheid en een hele toekomst nog voor mij. 

Deze mevrouw was zestig jaar. Toen dacht ik 'heel oud', nu denk ik 'pas zestig'. Ik heb haar al blij gemaakt met dit moment. Wat mag ik mijn eigen zegeningen tellen en soms ook wat meer blij zijn met de kleine dingen.

Zorgmanager; eerdere ervaringen meenemen

[vraag] Ik kan me voorstellen dat jij deze ervaring en vast nog tal van andere voorbeelden, meeneemt als zorgmanager?

[antwoord] Ja, dat klopt inderdaad.

[vraag] Kun je zeggen hoe je dat nu met je team oppakt?

[antwoord] Wij werken natuurlijk nu met zelfsturende teams. Dat is leidinggeven op afstand. Je ziet medewerkers soms ook echt een aantal weken niet. 

We hebben ook teamcoaches, die veel dichterbij staan en ook die nabijheid vervullen voor het team. Ik denk altijd wel vanuit leidinggeven, dat kun je heel hiërarchisch aanvliegen. Maar je kunt ook meer vanuit de relatie te werk gaan en het heel mooi met het functionele deel samenbrengen.

Dat je er wel bent op het moment dat het nodig is. Niet alleen nodig vanwege het feit dat er een probleem, een incident of bepaalde noodzaak is. Maar juist ook op momenten dat het goed gaat. 

Leidinggeven met aandacht en warmte 

Dus ik ben ook altijd wel zoekende in die afstand en die nabijheid. We zeggen altijd zo mooi 'afstand waar kan, nabijheid waar nodig'. Die 'waar nodig' vind ik ook mooi als je die kunt invullen. Niet alleen waar nodig door urgentie, maar ook waar nodig voor de teams waar het heel goed mee gaat. 

Een stukje aandacht, een stukje warmte en het niet alleen hebben over het functionele, maar juist ook over het relationele. Dat vind ik zelf wel heel fijn om dat mee te nemen in mijn stijl van leidinggeven.

Daarnaast is het ook heel mooi om met elkaar het gesprek te mogen voeren, en je daarbij aandacht hebt voor ¨hoe is het met je?¨ Dat je daar ook even de tijd voor neemt. Het 'oog voor elkaar', vind ik dan daarin gewoon wel heel erg van belang.

Bevlogenheid als manager

[vraag] Heb je het gevoel dat je daar ook je eigen bevlogenheid in kwijt kan en kunt overbrengen?

[antwoord] Ja, ik vind het zo'n mooie baan en ik vind het ook nog steeds heel erg leuk. Dat enthousiasme, het positieve waar ik iedere dag nog steeds mee opsta, maakt ook dat ik anderen daar graag deelgenoot van wil maken. 

De aandacht voor de mens. Dat hoor ik ook terug; Jessica hoe druk jij ook bent, je maakt altijd tijd of het voelt alsof jij tijd hebt, terwijl je waarschijnlijk helemaal geen tijd hebt. 

Dat stukje warmte. De medewerkers die ik zie en spreek, die zijn juist trots om bij ZZG te werken en ook trots om in de zorg te mogen werken. In dit geval ook voor de wijkverpleging natuurlijk. 

Je ziet ook wel dat dat ook interessant is. Wat maakt dat zij ooit voor de wijkverpleging hebben gekozen? Iedereen legt zijn eigen route af, die is voor iedereen weer anders. Dat kan zijn vanuit school, vanuit je netwerk of je hebt gewoon een oproep in de krant gezien. 

Trouwe en trotse medewerkers

Medewerkers werken over het algemeen relatief lang bij ZZG. Dat geldt zeker voor de medewerkers die al eerder bij ons in dienst zijn gekomen. Dan heb ik het niet over een tijd van nu tot 5 jaar terug, maar die daarvoor al bij ons zijn komen werken. 

Medewerkers zijn heel erg trouw. Natuurlijk is deze tijdsgeest anders. Dat kun je ook niet meer vergelijken. Maar het feit dat je zulke trouw medewerkers hebt, geeft ook wel iets aan. Ik heb ook wel een mooi voorbeeld van een medewerker, een verzorgende, die gewoon zo trots is op haar vak. En ook op het feit dat ze in de wijk mag werken en nog steeds mag werken. 

Zij heeft ook hele mooie ideeën heeft over wat we bijvoorbeeld nog richting het ROC kunnen doen om nieuwe medewerkers te werven. Dat zijn juist hele andere ideeën, dan wij met elkaar, vanuit ondersteunende diensten en management, bedenken. 

Dat is denk ik wel heel mooi om nog meer in te zetten; welke ideeën hebben jullie? Want medewerkers hebben gewoon hele goede ideeën. Maar dat betekent ook dat we trots zijn op onze medewerkers. 

En heel goed voor ze moeten zorgen; wat hebben zij nodig? Juist om hun werk te blijven doen, maar ook om bij ZZG te willen blijven werken. Onze medewerkers staan elke dag weer voor complexe uitdagingen thuis, met de huidige schaarste op de arbeidsmarkt. 

Daarom denk ik dat het heel belangrijk is dat we dat elkaar blijven zien. Dat is ook die bevlogenheid. Als jij gezien wordt, voel je je gewaardeerd. Dat zit in hele kleine dingen. Dat zit niet in het hele grootse. 

Dat is denk ik, waar ik probeer vanuit mijn leidinggevende rol ook handen en voeten aan te geven.

De werk/privé balans 

[vraag] Jessica, hoe zie je het als je het hebt over de werk/privé balans?

[antwoord] Ik vind de werk/privé balans heel belangrijk. Ook echt essentieel als het gaat over die bevlogenheid, je kunt nog zo bevlogen zijn als mens en positief en enthousiast. Maar als je niet in balans bent als mens, maar ook in dit geval als professional en medewerker van ZZG, dan wordt dat heel lastig.

Daarin vind ik het heel belangrijk als ik eerst altijd even naar mezelf kijk. Wat doe ik er zelf aan om in balans te blijven, mijn vitaliteit, een gezonde leefstijl. Maar ook op tijd zorgen voor ontspanning. Want ik vind mijn werk fantastisch en super leuk, maar daar zit ook gelijk het gevaar. Voor je het weet ben ik elk vrij uurtje bezig met het werk. 

Ambities vervullen

Aan de andere kant is het ook mooi als je een bepaalde ambitie hebt, dat je die kunt vervullen. Juist ook als vrouw en als moeder. Dat je de combinatie maakt van het moederschap met een stukje persoonlijke ontwikkeling en uitdaging. Dat maakt dat je ook een leuker mens bent.

Super bedankt Jessica. Ik denk dat het een mooi verhaal is en inspirerend voor anderen om te horen, te zien en te lezen. Dankjewel voor je bijdrage.

Graag gedaan!